بسم الله الرحمن الرحیم

السلام علیک یا اباصالح المهدی ادرکنی

فهرست

2. امام زمان علیه السلام کیست؟ (2)

4. وظایف منتظران (2) 

6. سوالات آشنایی (2)

7. معرفی کتاب...

8. چگونگی یاری امام زمان علیه السلام

10. موانع ظهور حضرت مهدی عجل الله فرجه الشریف

11. ادعيه به نام حضرت مهدي عجل الله فرجه الشریف(دعاي غريق)

12. جهان قبل از ظهور 

14. سبك زندگي مهدوي علیه السلام 

16. منابع.

امام زمان عجل الله فرجه الشریف کیست؟ (2)

امام زمان، حضرت حجت بن الحسن المهدی ارواحنا فداه دوازدهمین پیشوای شیعیان و آخرین حجت الهی بر روی زمین است. آن حضرت در سحرگاه نیمه شعبان سال 255 قمری در شهر سامرا دیده به جهان گشودند. ایشان یگانه فرزند امام حسن عسکری علیه السلام یازدهمین امام شیعیان هستند و مادر گرامی امام زمان، شاهزاده‌ای رومی به نام «نرجس خاتون علیها السلام »  است كه از طرف پدر، نوه قیصر روم شرقی و از طرف مادر از نوادگان شمعون الصفا؛ وصی حضرت عیسی علیه السلام بوده است.

نام اصلی امام زمان «محمد» و کنیه مبارک‌شان «ابوالقاسم» است. بنابراین آن حضرت هم نام و هم کنیه پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم هستند. القاب معروف ایشان خاتم الاوصیاء، منتظَر، حجت، صاحب الامر، صاحب الزمان، بقیةالله، قائم و خلف صالح و مشهورترین لقب آن حضرت «مهدی» عجل الله فرجه الشریفاست.

امام زمان عجل الله فرجه الشریف در دورانی دیده به جهان گشودند که حاکمان ستمگر عباسی، امام حسن عسكری علیه السلام را به سامرا احضار کرده و زندگی ایشان را به منظور یافتن آخرین حجت الهی و نابودی او به شدت تحت كنترل قرار داده بودند؛ دلیل آن روایات متعددی بود که مهدی موعود ارواحنا فداه را فرزند امام عسکری علیه السلام معرفی می­کردند. از این­رو تولد آن حضرت، مانند ولادت حضرت موسی علیه السلام و حضرت ابراهیم علیه السلام به­ صورت  مخفیانه و معجزه‌ آسا صورت گرفت. یعنی همان­گونه که این دو پیامبر بزرگ الهی تحت شدیدترین تدابیر امنیتی فرعونیان و نمرودیان، به اراده الهی به سلامت در کنار کاخ فرعون و نمرود متولّد شدند، حضرت مهدی عجل الله فرجه الشریف نیز در حالی که مأموران خلیفه عباسی، تمام وقایع خانه امام یازدهم علیه السلام را زیر نظر داشتند، بدون آن که دشمنان متوجه شوند و در کمال امنیت متولّد شدند.

پس از ولادت نیز حضرت حجت عجل الله فرجه الشریف زندگی پنهانی داشتند و از دیده‌ها مخفی بودند و امام حسن عسکری علیه السلام فرزند گرامی‌شان را، تنها در برخی از موقعیت‌های مناسب، آن هم فقط به عده‌ای از خواص شیعیان خود نشان می‌دادند و ایشان را به عنوان جانشین و امام بعد از خود معرفی می‌کردند.

سرانجام دستگاه خلافت عباسی در 8 ربیع الاول سال 260قمری، امام حسن عسكری علیه السلام را ـ در حالی که فرزند گرامی ایشان پنج سال بیشتر نداشتند ـ مسموم کرد و به شهادت رساند و از آن تاریخ به بعد، دوران امامت حضرت صاحب الزمان عجل الله فرجه الشریف آغاز گردید.

آغاز امامت امام زمان عجل الله فرجه الشریف همزمان با شروع دوران غیبت ایشان بود. غیبت به معنای زندگی پنهانی در زمین و میان مردم است به­ گونه‌­ای که برای عموم انسان‌ها ناشناخته هستند نه به این معنا که ایشان مثلا در آسمان‌ها یا کُرات دیگر زندگی  می‌کنند؛ بلکه در جامعه و میان مردم رفت و آمد دارند.

دوران غیبت امام زمان عجل الله فرجه الشریف به دو دوره تقسیم می‌شود. یک دوره غیبت کوتاه مدت که با آغاز امامت آن حضرت آغاز شد و 69 سال به طول انجامید و از آن به «غیبت صغری» تعبیر می‌شود. در این دوران شیعیان به­واسطه چهار نائب خاص به نام­های: عثمان بن سعید، محمد بن عثمان، حسین بن روح و علی بن محمد سَمُری، که از اصحاب باسابقه و مورد اعتماد امامان بودند به صورت محدود با امام ارتباط داشتند. این چهار نفر به‌مدت هفتاد سال، نیابت امام را عهده‌دار بودند و با داشتن نمایندگانی در دورترین شهرهای اسلامی، پیام‌ها، سوالات، مشکلات و خواسته‏‌های شیعیان را به امام و پاسخ‌های امام را به آنان می‌رساندند. از دیگر وظایف نایبان خاص، از بین بردن تردیدها درباره حضرت مهدیd و پنهان داشتن محل زندگی و مشخصات امام، جهت حفظ جان ایشان بود.

 دیگری دوران «غیبت کبری» یا غیبت طولانی مدت آن حضرت است که از سال 329 قمری آغاز شد و هنوز نیز ادامه دارد که در آن دیگر خبری از نائبان خاص و ارتباط با واسطه با امام به صورت عمومی نیست.

وظایف منتظران (2)

شیعیان در هر دورانی نسبت به معصوم زمان خود و امام آن دوران وظایف و تکالیفی دارند که هر کس این تکالیف را رعایت کند، به مسیر حق راه یافته و تمام امور دنیا و آخرتش به بهترین وجه سامان می‌یابد. در این زمان که ولی اعظم الهی عجل الله فرجه الشریف به دلیل رفتار مردمان از دیدگان پنهان است، وظایف شیعیان از گردن‌شان ساقط نشده؛ بلکه مضاعف گشته و نسبت به آن عزیز الهی تکالیفی دو چندان دارند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین وظایف منتظران اشاره می‌کنیم:

1. شناخت و معرفت نسبت به امام:

بر اساس روایات متعددی، ورود به صراط مستقیم و حرکت به سمت خدا جز با شناخت امام و حجت خدا ممکن نیست و اگر کسی بدون این که امام زمان خودش را بشناسد از دنیا برود، مرگش مرگ جاهلانه و همراه با نادانی خواهد بود. البته شناخت هم مراتبی دارد. مرتبه ابتدایی، شناخت تاریخی و شناسنامه‌ای امام است و مرتبه بالاتر، شناخت جایگاه، ویژگی‌های والای امام، نقش امام در عالم هستی و زندگی انسان­ها، رشد و حرکت آنها به سمت خدا است. بر شیعه لازم است که درباره این مسأله مطالعه، پرس‌وجو و تفکر کند و حتی به خود امام متوسل شود و از او بخواهد که او را در این مسیر یاری کند و بر معرفتش نسبت به این امر بیافزاید.

2. حرکت در راستای خواست امام:

امام نزدیک‌ترین مخلوق به خداوند و حجت خدا در میان سایر مخلوقاتش است و خواست او عین خواست خدای تعالی است که اگر این خواست محقق شود، بهترین حالت در هر زمینه‌ای است که بهتر از آن قابل تصور نیست. بنابراین تلاش برای تحقق خواست امام، همان انجام خواست خداست که این بالاترین عبادت و مصداق بهترین نوع بندگی خدای متعال است. از طرف دیگر تلاش برای حرکت در راستای خواست امام، لطف و عنایت ویژه الهی را شامل حال انسان می‌کند که نتیجه آن، سامان یافتن امور دنیا و آخرت انسان به بهترین وجه ممکن است.

3. انتظار امر فرج و تلاش برای زمینه‌سازی ظهور امام زمان عجل الله فرجه الشریف

مهم‌ترین دغدغه تمام انبیاء، اهل بیت علیهم السلام و اولیاء الهی و اصلی‌ترین هدف و وظیفه همه آنان در طول تاریخ، نجات انسان‌ها از هلاکت و ظلمت، و هدایت آنها به سعادت و رستگاری حقیقی در دنیا و آخرت بوده است. این مهم، اصلی­ترین خواست آنهاست و همانطور که اشاره شد، بالاترین نوع بندگی خدای متعال، تلاش برای حرکت در راستای تحقق خواست حجت و ولی خداست. مهم‌ترین خواست و دغدغه امام زمان عجل الله فرجه الشریف در این دوران تحقق امر فرج و فراهم شدن زمینه‌های ظهور مبارک ایشان است؛ زیرا که نجات انسان­ها جز با تحقق امر فرج و ظهور منجی موعود حاصل نمی‌شود. با تحقق فرج است که حکومت توحیدی عالم‌گیر می‌شود و عدل الهی در تمام عالم فراگیر می‌شود و زمینه برای رشد و تعالی معنوی توأم با سعادت و رفاه مادی به بهترین وجه ممکن برای همه انسان‌ها فراهم می‌شود و این بالاترین خواست اولیاء الهی در تمام طول تاریخ بوده است.

پس اگر بهترین و بالاترین نوع بندگی تلاش برای تحقق خواست حجت و ولی خداست و بالاترین و مهم‌ترین خواست ولی خدا و امام زمان عجل الله فرجه الشریف در این دوران و بلکه در تمام دوران‌ها، تحقق امر فرج و ظهور بوده است. واضح است که بالاترین و بهترین نوع بندگی و مهم‌ترین وظیفه شیعیان در این دوران انتظار فرج و تلاش برای فراهم شدن هر چه بیشتر زمینه‌های این امر مبارک است و هر کدام از ما باید تلاش کند تا بفهمد که چگونه و به چه وسیله‌ای می‌تواند در این مسیر قدمی هر چند کوچک بردارد و چگونه می‌تواند در این امر عظیم سهمی هر چند ناچیز داشته باشد و تمام همّ و غمّ خود را متوجه این مسأله كند و این همان است که در روایات متعددی به آن اشاره شده است که «افضل اعمال امتِ اسلام، انتظار فرج است» (بحارالانوار، ج 50، ص 318)

سوالات آشنایی (2)

❔با توجه به این که امام زمان عجل الله فرجه الشریف در حال حاضر در میان ما حضور ندارند و در غیبت به­ سر می‌برند، وجود ایشان چه نقشی در زندگی ما می‌تواند داشته باشد؟

✔ وجود امام حتی در حال غیبت، آثار و فواید بسیاری برای تمام بشریت دارد که در اینجا تنها به یکی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم. امام واسطه بین خدا و همه هستی و مهم‌ترین وسیله ارتباط با خدا است. اطاعت از امام به دستور خدای تعالی بر همگان واجب است؛Nيَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولو الأمر [= اوصیای پیامبر] را! M(نساء، 59) و در این امر به اطاعت، تفاوتی میان حضور و غیبت امام نیست. خدای تعالی هر خیری را به هر مخلوقی بخواهد عطا فرماید، به وسیله امام و از ناحیه امام است و غیبت و حضور امام هم تفاوتی در اصل این واقعیت ایجاد نمی‌کند.

بنابراین امام، پناه و پشتیبان ما در تمام مشکلات و صحنه‌های زندگیمان، اعم از مادی و معنوی است که این مهم‌ترین نقش امام در زندگی ماست.

در هر جنبه‌ای از زندگی، هر نگرانی و نیازی که داشته باشیم، خوب است به این نکته توجه کنیم که در عالم، شخصی وجود دارد که کلید تمام خزانه‌های غیب الهی به دست اوست و او یار و یاور بندگان و پناه بی‌پناهان است و از پدر هم به ما مهربان‌تر است؛ هیچ چیز در عالم، مانع ارتباط ما با او نیست. تنها کافی است به او توجه و توسل کنیم و نیاز خود را در هر جای عالم که هستیم، فقط به زبان بیاوریم و یقین داشته باشیم که او به اذن خدا می‌شنود، نیازمان را برآورده می­کند و بندگان را در امور مادی و معنوی یاری می‌رساند. البته باید توجه داشته باشیم که او بدون اذن خدا و بر خلاف مصالح الهی کاری نمی‌کند و درخواست‌های ما را مطابق با مصلحت ما و آن­گونه که خداوند اراده کند، برآورده می‌سازد.

معرفی کتاب

کتاب «خورشید مغرب (غیبت، انتظار، تکلیف)»

نویسنده: محمدرضا حکیمی         ناشر: دلیل­ ما – 1391 شمسی

موضوع: کتابی جامع درباره مباحث مختلف مهدویت كه با بيانى علمى و در عین حال ساده و روان نگاشته شده است. کتاب در چهارده فصل، با استناد به آيات، روايات و منابع تاريخى و تحليل آنها، سيمايى كلى از مهدى موعود عجل الله فرجه الشریف ارائه کرده است. مؤلف تلاش نموده تا مسأله مهدویت را از زواياى تاريخى، روايى، قرآنى، ملل و نحل و ادیان مختلف، عقلی و علوم تجربی مورد بحث و بررسى قرار دهد و به گونه‌ای مستدل به سوالات و شبهاتی که از سوی افراد و گروه‌های مختلف در زمینه مباحث مهدویت مطرح شده است، پاسخ دهد.

کتاب « حکومت جهانی مهدی عجل الله فرجه الشریف »

نویسنده: آیت­الله العظمی ناصر مکارم شیرازی  ناشر: نسل جوان– 1392 شمسی

موضوع: در کتاب سخن از سرنوشت و آينده بشريت است كه آيا به صلح و عدالت و آزادى می‌انجامد يا به هرج و مرج، نابسامانى‌ها، جنگ و ويرانی؟ مؤلف در کتاب با بهره‌گیری از دلائل عقلی و نقلی و تحلیلی انسان‌شناختی آينده‌اى روشن براى جهان ترسيم كرده و سرنوشت نهایی جهان را بر پایه عدل و صلح و برادرى به اثبات می­رساند که با یک انقلاب اصیل و ارزشی و معنوی محقق می­شود.

کتاب «آخرين منجی (شناخت­نامه امام مهدیf)»

نویسنده: قنبرعلی صمدی            ناشر: بنیاد فرهنگی مهدی موعود عجل الله فرجه الشریف -1393

موضوع: نوشتار حاضر، اثری جامع و فشرده پیرامون مباحث مهدویت است که با تکیه بر آیات قرآنی و روایات مهدوی، به تبیین مبانی معرفتی اندیشه‌‌ی مهدویّت پرداخته و سپس با استناد به محتوای آیات و روایات، حوادث و رخدادهای مربوط به دوران ولادت، خردسالی، غیبت و ظهور حضرت مهدی عجل الله فرجه الشریف را بر شمرده است.

چگونگی یاری امام زمان عجل الله فرجه الشریف  

گاهی این­گونه تصور می‌شود که وظیفه شیعه در دوران غیبت فقط این است که بنشیند و منتظر باشد تا امام زمان عجل الله فرجه الشریف تشریف بیاورند و یک‌تنه و به­صورت خارق‌العاده و معجزه‌آسا حکومت جهانی توحیدی را بر پا کنند و در این مسیر نه منتظران وظیفه‌ای در قبال یاری آن حضرت دارند و نه اساساً آن حضرت نیازی به یاری کسی دارند. این تصوّر غلطی است که با واقعیت فاصله بسیار دارد.

 برقراری توحید و عدالت و اصلاح امور جامعه به این صورت، نه با سنت ابتلاء و امتحان الهی سازگار است و نه موجب تحقق رشد و هدایتی جدی و ماندگار برای جامعه می‌شود. اگر قرار است امر فرج، بدون دخالت دیگران و تنها با تصرفات معجزه‌گونه امام عجل الله فرجه الشریف محقق شود، چرا این همه به­تأخیر افتاده است؟! اگر قرار بر چنین چیزی بود، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم به ­عنوان صاحب شریعت یا امیرالمؤمنین علیه السلام که سرسلسله ولایت و امامت بودند، به استفاده از معجزه و امور خارق­العاده برای تشکیل حکومت جهانی توحیدی سزاوارتر بودند و اهل­بیت عصمتb این­همه زجر نمی­کشیدند و مسلمانان نیز به گرفتاری­های مختلف و متعدد دچار نمی­شدند.

ائمه طاهرین علیهم السلام در روایات متعددی به مسأله نداشتن یاران حقیقی و اهمیت آمادگی و همراهی آنان اشاره کرده و این نکته را بارها به پیروان خود گوشزد نمودند که اگر به تعداد کافی یار واقعی داشتند، قیام نموده و با طاغوت مبارزه می‌کردند و یا قیام امام زمان عجل الله فرجه الشریف را به آماده شدن یاران ایشان موکول نمی­فرمودند.

زمانه امام صادقj ، دوران شکوفایی علم ایشان و آزادی نسبی امام عجل الله فرجه الشریف بود که بیشترین تعداد پیروان را داشتند، به­گونه­ای که شیعیان به ایشان پشنهاد قیام می­دادند؛ امّا نظر امام عجل الله فرجه الشریف چیز دیگری بود؛ چنانچه در روایتی به "سدیرصیرفی" یکی از یاران خود ­فرمودند: «وَاللَّهِ لَوْ کان لِی شِیعَةٌ بَعَدَدِ هذِهِ الْجَداء ما وَسَعَنِی الْقُعُودُ؛ [ای سدیر!] اگـر شـمار یـاران و پـیـروان مـن بـه­ تـعداد ایـن بـزغاله ­ها رسیـده بـود، بر جای نمی­نشستم [و قیام می­کردم].» "سدیر" می­گوید: "بعد از نماز شمردم، دیدم عدد بزغاله ها 17 تا است."⁽²⁾

به هر حال مبارزه با جبهه کفر و برقراری حکومت عدل جهانی، نیاز به یاران و انصاری دارد که بدون وجود آنها یا بدون آمادگی کامل آنها برای به دوش کشیدن این بار سنگین، قیام برای تشکیل حکومت توحیدی موفق نخواهد بود و سرّ تأخیر در امر فرج نیز همین است. بلکه حتی آمادگی این عده هم به تنهایی کفایت نمی‌کند و باید کل جامعه شیعه و بلکه کل جامعه بشری به­ میزانی، آمادگی پذیرش حکومت عدل الهی و درخواست تحقق آن را دارا باشند؛ در غیر این صورت باز هم امکان قیام پیروزمندانه وجود نخواهد داشت. البته ظهور منجی شروط و مقدمات دیگری هم دارد ولی مهم‌ترین شرط آن همین آمادگی جمعی خاص و آمادگی و اقبال عمومی در جامعه است.

حال که چنین است، در دوران غیبت چگونه می‌توان امام را یاری نمود؟ با توجه به توضیحی که گذشت، می‌توان ادعا کرد که برترین مصداق یاری ولیّ خدا در این دوران، تلاش برای زیادشدن همین آمادگی است. اولین قدم در این زمینه، تلاش هر فرد برای افزایش آمادگی شخصی است که این امر جز با رعایت تقوا و تهذیب نفس امکان­پذیر نیست. امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «هر کس مشتاق است که از اصحاب قائم ما عجل الله فرجه الشریف باشد، باید منتظر ظهور او باشد و تقوا پیشه کند و حسن خُلق داشته باشد». (بحارالانوار، ج52، ص140) پس انتظار به تنهایی کفایت نمی‌کند و برای آمادگی حقیقی، تقوا و خودسازی و کسب فضائل اخلاقی نیز لازم بوده و تلاش در این مسیر، برترین مصداق یاری ولی خدا در این زمانه است.

مرحله بعد، افزایش آمادگی و توجه جامعه نسبت به امر فرج است و هر منتظری خود را موظف به ترویج اندیشه مهدویت در جامعه بداند و تلاش کند تا تقوا، توجه و خواست عمومی در جامعه نسبت به ظهور افزایش یابد. هر تلاش و کوششی در این زمینه بالاترین مصداق یاری ولی خدا خواهد بود.

موانع ظهور حضرت مهدی عجل الله فرجه الشریف

چرا با وجود گذشت 12 قرن از دوران غیبت و این همه دعا و تضرع و درخواست منتظران به درگاه الهی، باز هم ظهور امام زمان عجل الله فرجه الشریف محقق نگردیده است؟!

در پاسخ باید گفت: این امر نشان‌دهنده وجود موانعی است که علی­رغم فراهم بودن برخی اسباب و مقدمات، وجود این موانع باعث شده تا فرج محقق نشود و ظهور به تأخیر بیفتد. با توجه به آنچه که در بحث یاری امام زمان عجل الله فرجه الشریف گفته شد، ظاهراً جدی‌ترین مانع ظهور حضرت حجت عجل الله فرجه الشریف عدم آمادگی لازم برای پذیرش ولایت و حکومت آن حضرت در میان انسان‌ها است. درست است که عده زیادی قرن‌هاست که به درگاه الهی دعا و تضرع داشته‌اند و ظهور آن منجی عدالت‌گستر را عاجزانه از خدا درخواست کرده‌اند، اما ظاهرا این درخواست به آن میزانی که باید جدی و واقعی نبوده یا تعداد کسانی که واقعا خواهان این امر بوده‌اند، تا کنون به آن عددی که باید نرسیده است.

هر گناه و هر صفت ناپسندی چه به صورت فردی و چه به صورت جمعی، مانعی برای فرج و ظهور است و باعث کاسته شدن درخواست و تمایل نسبت به حاکمیت خوبی‌ها و پاکی‌ها و از میان رفتن حاکمیت پلیدی‌ها و آلودگی‌ها، هم در فرد و هم در جامعه می‌شود و از اراده فردی و جمعی نسبت به مبارزه با جبهه کفر و نفاق و تزویر و تلاش برای تحقق دولت عدالت‌گستر مهدوی می‌کاهد.

پس بر هر منتظر مهدی‌باوری لازم است که بکوشد تا موانع ظهور مولایش از جمله گناهانی که به­ صورت آشکارا انجام می­دهد و یا به­صورت پنهانی به آن مشغول است و یا اعمال زشت و ناپسندی را که به صفتی از صفات او تبدیل شده است (مانند دروغ­گویی، رباخواری) را در درون خود و جامعه‌اش بشناسد و برای از میان بردن آن موانع، ابتدا در خودش و سپس در اطرافیان و دوستان و عزیزانش و بلکه کل افراد جامعه تلاش نماید.

ادعيه به نام حضرت مهدي عجل الله فرجه الشریف (دعاي غريق)

یکی از دعاهایی که در این عصر و زمانه­ی فتنه و آشوب، خواندنش بسیار سفارش شده «دعای غریق» است؛ دعایی از امام صادق علیه السلام برای حفظ ايمان در زمان دوری از امام معصوم علیه السلام و در امان ماندن از خطر شبهات و فتنه‌هاي آخرالزمان!

عبدالله بن سنان، یکی از یاران امام صادق علیه السلام نقل می‌کند که روزی آن حضرت خطاب به ما فرمودند: «به زودی شبهه‌ای به شما روی خواهد آورد؛ در حالی که نه نشانه‌اي خواهید داشت که آشكار باشد و به وسيله آن هدايت يابيد و نه امامی که شما را هدایت کند. تنها کسانی از این شبهه نجات خواهند یافت که دعای غریق را بخوانند. گفتم: دعای غریق چگونه است؟ فرمود: می‌گویی:

«یا اللهُ یا رَحمنُ یا رحیمُ یا مُقَلِّبَ القُلُوبِ ثَبِّت قَلبِی عَلی دِینِکَ؛

ای خدا! ای بخشنده! ای بخشایشگر! ای کسی که قلب‌ها را دگرگون می‌سازی! قلب مرا بر دینت پایدار فرما» و من هم گفتم: «یا الله یا رَحمنُ یا رحیمُ یا مُقَلِّبَ القُلُوبِ و الابصار ثبِّت قَلبِی عَلی دِینکَ» امام فرمود: خدای تعالی مقلّب القلوب و الابصار است؛ اما همچنان که من گفتم بگو: «یا مُقَلِّبَ القُلُوبِ ثَبِّت قَلبِی عَلی دِینِکَ» (كمال‌الدين و تمام‌النعمه، ج 2، ص 351)

جهان قبل از ظهور

در منابع اسلامی، روایات متعددی از اهل بیتb نقل شده است که در آنها مجموعه‌ای از پیشگویی‌ها و اطلاعات در مورد ویژگی‌های آخرالزمان و وضعیت جهان در آستانه ظهور بیان شده است. مجموعه این پیشگویی‌ها و اطلاعات، تصویری نسبتاً روشن و واضح از جهان قبل از ظهور در اختیار ما قرار می‌دهند که گستره‌ی آن تقریبا تمام ابعاد حیات بشر در این دوران را در بر می‌گیرد.

بخشی از این علائم و پیشگویی‌ها سال‌ها و گاه دهه‌ها است که به وقوع پیوسته‌اند و عجیب آن­که تحقق آنها حتی در جزئیات، کاملاً مطابق با آن چیزی است که در روایات آخرالزمانی بيان شده است! گویی این روایات، نه پیشگویی‌هایی مربوط به 13 یا 14 قرن قبل، بلکه گزارش‌هایی از سوی کسی هستند که در همین دوران زندگی می‌کند و به چشم خود این وقایع و پدیده‌ها را دیده و خودش در بطن آنها قرار دارد و اکنون به­ صورت زنده آنها را برای مخاطبينش گزارش می‌کند!

از جمله مسائلي كه در روايات آخرالزماني به آن پرداخته شده است، ویژگی‌های مردم اين دوران و شیوه زندگی و رفتار و اندیشه آنان است. بخشي از اين روايات بشارت‌دهنده هستند و احوال مردماني را بيان مي‌كنند كه در دوران وانفساي آخرالزمان دين خود را حفظ مي‌كنند و بر صراط مستقيم پايدار مي‌مانند. اما بخشي از روايات هم بيم‌دهنده هستند و در آنها از زشتی‌ها، ناراستی‌ها، بدعت‌ها، انحرافات و كژي‌هاي مردمِ آخر الزمان سخن به­میان رفته است. از جمله اين روايات، روايت مفصّلي از امام صادق علیه السلام است كه در آن ویژگی‌هایی هراس‌انگیز را برای مردمانِ آخرالزمان برشمرده‌اند که در اينجا بخشي از آن را نقل مي‌كنيم.

حضرت در توصيف عادات و خوي‌ مردمان دوران آخرالزمان مي‌فرمايد:

• [دستورات] قرآن کهنه می‌شود و کسی تمایل به تلاوت آن ندارد و آیاتش طبق دلخواه توجیه می‌شود!
• اهل باطل بر اهل حق برتری می‌جویند!
• شر و بدی آشکار می‌شود و از آن نهی نمی‌شود و اهل شرّ را معذور می‌دانند!
• فسق و گناه آشکار می‌شود!
• مردان به مردان و زنان به زنان اکتفاء می‌کنند (همجنس‌بازی در بین مردان و زنان رایج می‌شود)!
• ربا آشکار می‌شود و بر آن سرزنش نمی‌شود!
• مؤمن سکوت می‌کند؛ چرا که کسی سخنش را نمی‌پذیرد. اما فاسق دروغ می‌گوید و کسی دروغش را رد نمی‌کند!
• کوچک‌تر بزرگ‌تر را خوار می‌شمارد و تحقیر می‌کند!
• هر کس را به کارِ بدي بستایند، خندان و خشنود می‌شود و اعتراضی نمی‌کند!
• پیوندهای خویشاوندی بریده می‌شود!
• مردم چون تلاش شخص مؤمنی را می‌بینند، از کوشش او به خدا پناه می‌برند (تلاش و جدیت در تقوا و بندگی خدا را حماقت و افراط و بی‌خردی و امثال آن می‌انگارند)!
• کافر به­خاطر آن­که مؤمنین را دچار سختی‌ها و گرفتاری‌ها می‌بیند، خوشحال است و از اینکه در روی زمین فساد و تباهی می‌بیند، شاد است!
• شراب را آشکارا می‌نوشند و آنان‌که از خدای عزّوجلّ نمی‌ترسند، برای نوشیدنش گرد هم می‌آیند!
• کسی که امر به معروف‏ می‌کند، خوار است و فاسق در آنچه خدا دوست ندارد، نیرومند و مورد ستایش است!
• ... (الکافی، ج8، ص37 – 38)

سبك زندگي مهدوي عجل الله فرجه الشریف

«سبك زندگي مهدوي عجل الله فرجه الشریف» به معناي شيوه‌‌اي از زندگي است كه با محوريت وجود مهدي موعود عجل الله فرجه الشریف و باور به آن بزرگوار شكل گرفته باشد. سبك زندگي مهدوي به این معناست که اعتقاد به مهدي موعودd را تبديل به شيوه و روش اصلي زندگي خود كنيم و تمام فعاليت‌هاي خود را ناظر به اين اعتقاد جهت بدهيم.

مهم‌ترين مؤلفه در سبك زندگي مهدوي، مسأله موعودباوري و انتظار فرج مهدي موعود عجل الله فرجه الشریف است؛ انتظار ظهور منجيِ عدل‌گستري كه مي‌آيد و بشريت را از تمام بدبختي‌هايش رهايي مي‌بخشد و عالم را تبديل به گلستان مي‌كند. سبك زندگي مهدوي يعني زندگي متنظرانه؛ يعني همه چيز انسان در راستاي انتظارِ تحقق چنين امر عظيمي جهت پيدا كند؛ يعني انتظار فرج، تبديل به مهم‌ترين مسأله در زندگي انسان بشود و تمام تلاش و فعاليت انسان رنگ انتظار به خود بگيرد.

اگر بخواهيم كمي كاربردي‌تر اين مسأله را بيان كنيم، بايد بگوئيم سبك زندگي مهدوي يعني هر كاري را كه مي‌خواهيم انجام بدهيم، با توجه به مسأله فرج و توجه به نقش و تأثيري باشد كه آن كار در راستاي فرج دارد. انسان مهدي‌باور در برنامه‌ريزي و تعيين سبك زندگي خود اولاً بررسي مي‌كند كه از مجموعه فعاليت‌هايي كه در زندگي روزمره‌اش انجام مي‌دهد، كدام يك در راستاي امر فرج و تسريع آن نقش مهم‌تري را ايفا مي‌كند و اولويت‌هاي زندگي خود را با توجه به اين ملاك تعيين مي‌نماید و نقشه راه و مسير كلي زندگي‌اش را بر اين اساس ترسيم مي‌كند. در مرحله بعد نيز به سراغ هر بُعد از ابعاد زندگي خود كه مي‌رود و قصد انجام هر فعالیتی را که دارد، تمام تلاشش اين است كه آن فعاليت را به گونه‌اي سامان دهد كه بهترين و بيشترين تأثير را در تسريع و تعجيل امر فرج داشته باشد.

ممكن است اين پرسش براي کسی ايجاد شود كه معناي این سخن، تعطيل شدن تمام زندگي و فعاليت‌هاي روزمره انسان مهدي‌باور است و او باید تنها به ­دنبال تلاش براي زمينه‌سازي امر فرج باشد!

در پاسخ بايد گفت چنين نيست و سبك زندگي مهدوي مستلزم تعطيل كردن فعاليت‌هاي عادي زندگي نيست. نکته کلیدی در این زمینه، «جهت بخشي» به فعاليت‌های روزمره زندگی در راستاي امر فرج و ظهور منجي منتظَر است. مثلا انسان مهدي‌باور مانند ديگر انسان‌ها براي كسب درآمد و امرار معاش شغلي انتخاب مي‌كند و به كاري مي‌پردازد. اما تمام تلاش خود را در انتخاب شغل و نحوه پرداختن به آن با به کار می­بندد تا به­گونه‌اي عمل نماید كه فعاليت‌هاي اقتصادي‌اش بهترين و بيشترين تأثير را در راستاي تعجيل امر فرج داشته باشد. همان­طور كه در ازدواج و انتخاب شريك زندگي نيز همين معيار را در نظر مي‌گيرد و هدفش از ازدواج در عين كسب آرامش و ارضاء نيازهاي زناشويي و ....، تشكيل خانواده‌اي مهدوي و تربيت فرزنداني است كه سربازان جبهه مهدوي و زمينه‌سازان ظهور منجي باشند.

يا مثلا هر انسان دين‌باوري بخشي از زمان خود را به عبادت و انجام مناسك ديني مي‌گذراند. اما اين اعمال مي‌تواند به نيت‌هاي مختلفي انجام شود و اهداف متعددي در آنها لحاظ شود. انسان دين‌باوري كه سبك زندگي‌اش مهدوي قرار داده، در انجام فعاليت‌هاي عبادي‌اش، نیّت­هایی را در نظر مي‌گيرد كه بيشتر رنگ‌وبوي انتظار و موعودباوري داشته باشند. مثلا سفر زيارتي‌اش را به نيت‌هايي نظير تعجيل امر فرج حضرت مهديd، يا رفع موانع فرج آن حضرت، يا فراهم شدن زمينه‌هاي فرج آن حضرت، يا فزوني روزافزون قوت و قدرت كساني كه در راستاي تعجيل امر فرج تلاش مي‌كنند، يا دفع خطرات از اين افراد و امثال اين نيّات انجام بدهد.

تلاش براي زندگي كردن به سبك مهدوي بالاترين مصداق بندگي خداي تعالي بوده زیرا که از بهترین وجوه اطاعت و یاری ولیّ خداست و همان­گونه كه در بحث وظايف منتظران گفته شد، لطف و عنایت ویژه الهی را شامل حال انسان می‌کند و باعث می‌شود تا امور دنیا و آخرت انسان به بهترین وجه ممکن سامان پیدا کند.

منابع

[1]- اثباه الهداه، ج 5، ص 108 و 207 و 346؛ الملاحم و الفتن، ص 48 و 60 و 140.

2- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، مکتبة الصدوق، چاپ دوم، 1381 ه. ق، ج 2، ص 242؛ بحار الانوار، ج 47، ص 372 - 373.

• ابن طاووس، على بن موسى،‏ الملاحم و الفتن يا فتنه و آشوب­هاى آخرالزمان‏، (مترجم نجفى، محمد جواد)، تهران، اسلامیه، بی‌تا.
• حر عاملى، محمد بن حسن‏، إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات‏، بیروت، اعلمی، 1425ق.
• شیخ صدوق، محمد بن علی، كمال‌الدين و تمام‌النعمه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، 1395ق.
• کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق.
• مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.